आङ खसेका महिलाहरुको उपचार गर्दै दुई नगरपालिका

नमस्ते खोटाङ संवाददाता–
खोटाङ, मङ्सिर ११–दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका–१५ विजयखर्ककी ८० वर्षीया महिलाले आङ खसेको पीडा खेपेकी १२ वर्ष भयो । यसको उपचार हुन्छ भन्ने थाहा नभएपछि उनले पीडा लुकाएर बसेकी थिइन् । तर नगरपालिकाले सञ्चालन गरेको आङ खस्ने महिलाको स्क्रिनिङको बेला उपचार हुन्छ भन्ने थाहा भएपछि उनी उपचारमा लागेकी हुन् ।
त्यस्तै नगरपालिकाकै वडा नं–६ नेर्पाकी ७४ वर्षीया महिलाले पनि यसको पीडा भोगेकी १२ वर्ष नै भयो । ६ जनाको जन्म दिएपछि आङ खसेको उनले आफ्नै परिवारलाई पनि भन्न लाज मानेपछि १२ वर्षसम्म उपचार हुन सकेको थिएन । उनलाई पनि नगरपालिकाले सञ्चालन गरेको स्क्रिनिङ शिविरमा काउन्सिलिङपछि उपचार गर्ने आँट आएको हो ।
उनीहरु लगायत ३६ जना आङ खसेका महिलाहरुको बनेपास्थित सिर मेमोरियल अस्प्तालमा उपचार सुरु भएको छ । उनीहरु सबैको शल्यक्रिया गर्नु पर्ने नगरपालिकाका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख खेम आचार्यले बताए । यसको मेसो नगरपालिका र भक्तपुरस्थित सामुदायिक सेवा प्रतिष्ठानले मिलाएको हो । उनीहरुलाई लाग्ने औषधी, शल्यक्रिया, कुरुवासहित खाना तथा यातायातको जोहो नगरपालिका र सामुदायिक सेवा प्रतिष्ठानले गरेको हो । एक व्यक्ति बराबर करिब ७० हजार रुपैयाँ लाग्ने आचार्यको भनाई छ ।
गत आर्थिक वर्षबाट नगरपालिकाले सुरु गरेको स्क्रिनिङ शिविरमा ६२ जना महिलाको आङ खसेको फेला पारेको हो । यसमध्ये पहिलो चरणमा मङ्सिर २ गते १६ जना र मङ्सिर ५ गते २० जनालाई बस चढाएर बनेपा पु¥याइएको नगरप्रमुख तीर्थराज भट्टराईले बताए ।
हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकाले पनि २० आङ खसेका महिलाको उपचार गर्न बनेपास्थित सिर मेमोरियल अस्पताल पु¥याएको छ । उनीहरुलाई मङ्सिर ९ गते बनेपा पु¥याएर मङ्सिर १० गतेबाट उपचार सुरु भएको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकाका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख प्रकाश घिमिरेले बताए । गत वर्ष २८ मध्य २० जनाको शल्यक्रिया गरिएको नगरप्रमुख विमला राईले बताइन । अन्य आठ जनाको अन्य शारीरिक समस्याका कारण शल्यक्रिया गर्न नमिलेको उपचार पाएकाहरुलाई सहज भएपछि घिमिरेको भनाई छ ।
गत वर्ष पनि २० आङ खसेका महिलाहरुको शल्यक्रिया, औषधी उपचार लगायतमा नगरपालिकाको करिब दुई लाखको हाराहारीमा खर्च भएको उनले बताए । यो वर्ष पनि त्यसैको हाराहारीमा खर्च हुने उनको भनाई छ । गत वर्ष पनि बनेपास्थित सिर मेमोरियल अस्प्तालमा उपचार गराइएको थियो । यसका लागि भक्तपुरस्थित सामुदायिक सेवा प्रतिष्ठानले नै सहयोग गर्ने घिमिरे बताउँछन् ।
पहाडी क्ष्ँेत्र भएकाले बढी भारी तथा बलको काम गर्नु पर्ने, उमेर ढल्किएपछि बच्चा जन्माउँने, कब्जियतको समस्या, बङ्शाणुगत कारणले पनि महिलाहरुको आङ खस्ने जिल्ला अस्पतालका डाक्टर रमेश श्रेष्ठको भनाई छ । आङ खस्ने समस्याको विभिन्न चरण हुने भएकाले पहिलो र दोश्रो चरणको उपचार जिल्लामै हुने समेत डा. श्रेष्ठले बताए । आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा ५८ जनाले रिङप्रेसरी राखेको जिल्ला अस्पताल दिक्तेलमा रकर्ड छ ।
महिलाहरुको आङ खसेर आफूलाई असहज भए पनि उपचार गर्न नमान्ने गरेको आचार्य र घिमिरेको भनाई छ । कतिपयले परिवारमै समस्या लुकाउँने गरेको, कतिपयले शल्यक्रिया गर्न नमानेको, कतिपयको समय नमिलेकाले उपचार हुन नसकेको उनीहरुको भनाई छ । ‘आङ खसेको भए पनि फकाउँदा–फकाउँदा गर्नु पर्छ ।’ दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख खेम आचार्यले भने–‘काउन्सिलिङ गरेरै यत्तिका जना उपचारमा आएका हुन् ।’